Allegorische muziek

Naar Hieronymus Bosch



Als wrakgenooten op een kust
Zitten er elf bij 't groote boek,
Gemeenzaam slechts de tien geboden
En 't bultig zakje voor hun broek:
Want uit dezelfde avondnooden
Zoekt elk zich and're zinnenlust,
Er is geen krant, er is geen mode.

Vervloekt, zij kunnen toch nog zingen!
Hun oud gezicht bleef wit en glad:
Juist zulke menschen moeten zingen
Bij 'n priester, die hun kracht inbad
En lucht...Hun monden gapen, 't is
Of heeschheid scherp hun keel uitsist
En over tong en lippen spat.

Niets lijkt beschavender dan dit:
Muziek te lezen uit een zwart
Gekras met oogen van hun snit;
In die bezeten groep verward
Ligt heel 't bedrijf der middeleeuwen:
De gek, de schrok, de vrek, de bard,
En vrouwen, die het hardste schreeuwen.

De bril zakt over het gelaat,
De mond vertrekt twee maal zoo ver
Als in een and'ren tijd, de oogen
Loeren als spleet, niet overbogen
Door brauwen; in hun hoofden staat
God vastgeplakt als gouden ster
Op 'n altaarhemel-uit-de-maat.

En die onheilig-schoolsche dwergen
Zal 't zwart-beschreven blad opbergen,
Waarover als een spin de dik-
Gezwollen notenkoppen tergen,
Die weergaloos hun dommen blik
Vastweven in de stoffigheid
Van alles wat de hel bestrijdt.

Met dank aan Wilbert van Walstijn voor het verstrekken van ondervermelde bronnen.

Over gedichten van S.V. n.a.v. schilderijen zie T. van Deel - Als ik tekenen kon.

Zie voor een uitleg bij dit gedicht en een mogelijke identificatie van het bedoelde schilderij: P. Kralt - Paradoxaal is het hele leven, daarin "Een raadselachtig gedicht" (tekst in DBNL).

P. Kralt noemt "Kopie van: Hieronymus Bosch, getiteld ‘Allegorisch concert’. Senlis, collectie Pontalba." Deze afbeelding staat ook bekend onder de titel Het concert in het ei. Een voorstudie ervan bevindt zich in het Berlijnse Kupferstich Kabinett.

Zie http://en.wikipedia.org/wiki/Concert_in_the_Egg

index poëzie - svestdijk.nl - dit gedicht geplaatst 16 maart 2011