Fragment uit De oubliette Hugo, door liefdeloze en bejaarde ouders reeds vroeg aan zijn lot overgelaten, liep op een wintermorgen over velden, met sneeuw overspreid, en langs besuikerde hutten van lijfeigenen, naar het dennenbos. Het kasteel had hij ver achter zich gelaten, tinnen noch torens waren te zien. In zijn kleine jongenspels gehuld, stapte hij tussen lage struiken door, over de stronken van omgekapte bomen, en volgde of kruiste sporen van dieren, waarvan hij sommige herkende, al wist hij hun namen nog niet. Sneeuw viel van de dennentakken, die door witte, bolle vrachten bedekt waren. Terwijl hij zo'n sneeuwval volgde, en opklom met zijn blik, bemerkte hij de eerste vogel, en kort daarop een tweede, en een hele rij. Hun bekken waren alle half geopend, een korte tak of stomp, onmiddellijk van de stam uitgaande, drong ver in die bekken door. Zo hing of zat het vogellichaam tegen de bomen aan, machteloos, met opgetrokken pootjes. Bloed zag hij niet. Het leek wel, of zij uit de boom dronken, of, indien het soms spechten mochten zijn, alsof men hen vereeuwigd had tijdens hun nijdig pikken in de schors. Lang dacht Hugo na over deze onbeweeglijkheid, want zulke vogels waren hem alleen vliegend of trippelend verschenen in zijn negenjarig leven. Toch moesten het dezelfde zijn. En, om alle twijfel uit te bannen, vielen hem nu ook de levende vogels op, die van tak tot tak sprongen, Vlaamse gaaien, kraaien, merels, even kleurig of zwart als die daar, de bekken opengesperd, aan de dennen gekluisterd zaten. Geen wind, nauwelijks geluid; de vogels alleen vlogen, snorden, pikten en letten niet op de doden. Toen werd hij bang en liep weg. Het verhaal De oubliette werd geschreven in 1932 en voor het eerst gepubliceerd in Schrift 11 van jaargang 10 van de Vrije Bladen. Voor een nieuwe uitgave van deze novelle in de bundel Stomme getuigen, uitgegeven door uitgeverij Contact in 1946 werd de tekst ingrijpend gewijzigd. Vestdijk bracht deze wijzigingen aan met pen en inkt zijn eigen exemplaar van de Vrije Bladen. Voor de huidige uitgave is de tekst van de bundel Stomme getuigen als uitgangspunt genomen. De tekst werd herspeld naar de nieuwste spelling. ISBN 90-75663-23-4 te bestellen bij Uitgeverij Mycena Vitilis